Chiều 01/6, Ban chỉ đạo Quốc gia về chống đánh bắt thủy sản bất hợp pháp, không quy định và không báo cáo (gọi tắt là IUU) tổ chức cuộc họp trực tuyến với các bộ ngành và địa phương lần thứ VII năm 2023. Chủ trì từ điểm cầu Hà Nội có đồng chí Trần Lưu Quang - Phó Thủ tướng Chính phủ. Cùng dự có đại diện các bộ ngành là thành viên Ban chỉ đạo IUU và UBND 28 tỉnh, thành ven biển. Tại điểm cầu Nghệ An, đồng chí Nguyễn Văn Đệ - Phó Chủ tịch UBND tỉnh chủ trì.
Phát biểu khai mạc hội nghị, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang chia sẻ đây là cuộc họp để xem xét, xử lý về vấn đề không mới là tình trạng khai thác IUU. Tình trạng này bị EC đưa ra thẻ vàng khuyến cáo thẻ vàng cách đây 6 năm và Ban chỉ đạo IUU quốc gia đã họp đến lần thứ VII. EC cũng đã sang kiểm tra 3 lần và gần nhất vào tháng 10 năm 2022, EC tiếp tục ra khuyến cáo. Cuộc kiểm tra cuối tháng 5 vừa qua bị hoãn và dời đến tháng 10 năm nay nhưng không vì thế mà các bộ ngành và địa phương lơi lỏng. Từ cuộc họp này, các bộ ngành và địa phương phải quyết tâm, tìm ra giải pháp để chấn chỉnh hoạt động khai thác nhằm gỡ thẻ vàng vào cuối năm.
Theo Bộ Nông nghiệp và PTNT, thời gian vừa qua, mặc dù đã nhiều cố gắng nhưng công tác quản lý đánh bắt theo IUU vẫn còn một số hạn chế. Tình trạng tàu cá các địa phương Việt Nam sang vùng biển các nước trong khu vực đánh bắt và bị bắt vẫn còn. Từ đầu năm 2023 đến nay có 14 tàu/84 ngư dân các tỉnh Bình Định, Khánh Hòa, Bình Thuận, Bến Tre, Bạc Liêu và Kiên Giang bị Malaixia, Inđônêxia, Thái Lan bắt giữ, xử lý và EC khẳng định sẽ không gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” nếu không chấm dứt tình trạng này.
Bên cạnh đó, cường lực đánh bắt đội tàu nước ta còn lớn nhưng công tác thực thi pháp luật, xử phạt các hành vi khai thác IUU tại một số địa phương còn nhiều yếu kém, thiếu trách nhiệm và chưa thống nhất, đồng bộ; vẫn còn hành vi môi giới, móc nối đưa tàu cá đi khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài nhưng kết quả điều tra, xử lý còn hạn chế....
Tại buổi làm việc, đại diện các bộ ngành và địa phương có tàu cá vi phạm phát biểu nêu kết quả kiểm tra thời gian qua. Bên cạnh công tác tuyên truyền, nhắc nhở, một số bộ ngành và địa phương đã kiểm tra xử phạt để răn đe và khởi tố một số chủ tàu vi phạm nặng nhưng hiện tượng đánh bắt trái phép vẫn chưa chấm dứt. Thông qua nêu một số tình huống mà lực lượng chức năng kiểm tra, xử lý trên biển, các bộ ngành địa phương cũng kiến nghị một số giải pháp xử lý như tăng cường phối hợp giữa các lực lượng chức năng trên biển, sửa đổi Nghị định 42 theo hướng tăng nặng mức xử phạt; nâng chất lượng thiết bị VMS cũng như hệ thống giám sát tàu cá để vừa có cơ sở xử lý tàu cá nước ta vi phạm nhưng cũng xử lý được tàu cá nước ngoài vào vùng biển đang còn tranh chấp đánh bắt trái phép.
Trên cơ sở phát biểu phúc đáp của Bộ Nông nghiệp & PTNT, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang kết luận nhấn mạnh vai trò của việc gỡ thẻ vàng EC đối với thủy sản, vị thế Việt Nam trên trường quốc tế. Thẳng thắn nêu lên những hạn chế của công tác quản lý khai thác IUU, Phó Thủ tướng đề nghị các bộ ngành và địa phương cố gắng để không còn tàu cá vi phạm để gỡ thẻ vàng và không bị thẻ đỏ. Phấn đấu cùng với các giải pháp khác, cuối năm 2023 phải gỡ được thẻ vàng vì gỡ thẻ vàng châu Âu sẽ góp phần đưa thủy sản Việt Nam trở lại EC và hơn nữa là tới các thị trường lớn khác. Đồng tình với đề xuất của các bộ ngành và địa phương sắp tới đưa 1 số vụ vi phạm IUU điển hình ra xét xử, Ban chỉ đạo IUU Quốc gia sẽ lập 2 đoàn kiểm tra đôn đốc tại 1 số địa phương; các bộ ngành và địa phương phải quyết liệt, xử lý mạnh tay hơn để răn đe buộc mỗi chủ tàu, ngư dân khi đánh bắt phải cân nhắc.
Tại Nghệ An, một số tàu cá đã hết hạn đăng kiểm và cấp Giấy phép khai thác thủy sản mới chỉ đạt 68,63% và đạt 89,44%; lắp đặt thiết bị VMS chưa hoàn thành theo quy định (hiện tại còn 22 tàu chưa lắp, chiếm tỷ lệ 1,95%); tình trạng tàu cá tham gia hoạt động khai thác thủy sản chưa đảm bảo đủ điều kiện, không thông báo trước khi cập cảng, rời cảng, khai thác sai vùng. Một số chủ tàu, thuyền trưởng chưa chấp hành nghiêm túc các quy định đối với hoạt động khai thác dẫn tới mất kết nối GSHT, đánh bắt sang vùng biển nước ngoài; công tác điều tra, xử lý vi phạm hành chính còn hạn chế, mới chỉ dừng lại ở mức nhắc nhở nên vi phạm vẫn còn.
Nguyễn Hải (Dẫn nguồn baonghean.vn)