Ngày 30 tháng 01 năm 2024, đồng chí Nguyễn Văn Đệ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban Chỉ đạo cấp tỉnh về chống khai thác IUU đã chủ trì cuộc họp bàn các giải pháp tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nghiêm túc, có kết quả nhiệm vụ chống khai thác IUU. Tham dự cuộc họp có Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT, Giám đốc Sở Ngoại vụ, đại diện Lãnh đạo các Sở, ngành: Nông nghiệp và PTNT, Tài chính, Thông tin và Truyền thông, Văn phòng UBND tỉnh; Đại diện Sở Kế hoạch và Đầu tư, Công an tỉnh, BCH Bộ đội Biên phòng tỉnh; Lãnh đạo UBND các huyện, thị xã ven biển; Lãnh đạo Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư, Ban Quản lý Cảng cá Nghệ An, các Tổ công tác liên ngành thanh tra kiểm soát nghề cá tại các Cảng cá.
Sau khi nghe Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn báo cáo kết quả thực hiện, đề xuất giải pháp khắc phục các nội dung tại Công văn số 732/BNN-KN ngày 25/01/2024 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nghiêm túc, có kết quả nhiệm vụ chống khai thác IUU; ý kiến phát biểu của các đại biểu dự họp, đồng chí Nguyễn Văn Đệ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban Chỉ đạo cấp tỉnh về chống khai thác IUU kết luận: Qua kết quả kiểm tra công tác chống khai thác IUU tại Nghệ An vào ngày 11/01/2024, Đoàn Công tác của Bộ Nông nghiệp và PTNT đã chỉ ra một số tồn tại, hạn chế như: Kết quả lắp đặt thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá (VMS) và việc cấp giấy phép khai thác thủy sản chưa đạt 100%; hiện mới chỉ kiểm soát được khoảng 30% hoạt động tàu cá của tỉnh, sản lượng thủy sản khai thác được giám sát rất thấp (khoảng 03%); Công tác thực thi pháp luật rất yếu kém, tàu cá hoạt động khai thác sai vùng, Nhật ký khai thác ghi sai, không đầy đủ… diễn ra thường xuyên nhưng kết quả xử lý rất hạn chế; đặc biệt là vi phạm quy định ngắt kết nối VMS.
Những tồn tại, hạn chế nêu trên xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó nguyên nhân chủ quan là chủ yếu: (i) Chính quyền địa phương các cấp chưa quan tâm đúng mức nhiệm vụ chống khai thác IUU, đặc biệt là công tác xác minh, xử lý đến cùng đối với các tàu cá mất kết nối VMS; (ii) Các đơn vị chức năng (Biên phòng, Chi cục Thuỷ sản và Kiểm ngư, Tổ công tác Liên ngành kiểm soát nghề cá tại các cảng) chưa cương quyết xử lý các hành vi vi phạm, mới chỉ nhắc nhở, yêu cầu cam kết không tái phạm; (iii) Ý thức chấp hành pháp luật của người dân chưa cao, cố tình vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp, ngắt kết nối VMS, vượt ranh giới trên biển,...; (iv) Tổ chức bộ máy, nguồn nhân lực của ngành thủy sản chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; trách nhiệm, nhiệm vụ được giao ngày càng tăng trong khi đó năng lực chuyên môn, lực lượng còn thiếu; kinh phí thực hiện còn hạn chế.
Từ những thực trạng nêu trên, Uỷ ban nhân dân tỉnh yêu cầu Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Chỉ huy trưởng BCH Bộ đội Biên phòng tỉnh kiểm điểm, phê bình, nhắc nhở các đồn biên phòng tuyến biển, Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư, Tổ Công tác Liên ngành kiểm soát nghề cá tại các cảng cá chưa quyết liệt, cương quyết, sâu sát, chưa nêu cao tinh thần trách nhiệm trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tham mưu và tổ chức thực hiện công tác chống khai thác IUU.
Do đó, để thực hiện mục tiêu cùng cả nước gỡ bỏ “Thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu về chống khai thác IUU, khắc phục những tồn tại, hạn chế nêu trên và chuẩn bị tốt các nội dung làm việc với Đoàn Thanh tra của Ủy ban châu Âu lần thứ 5 (dự kiến vào tháng 4/2024), UBND tỉnh yêu cầu Thành viên Ban Chỉ đạo IUU cấp tỉnh, các Sở, ngành liên quan và UBND các huyện, thị xã, các xã, phường ven biển tiếp tục triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các nội dung chỉ đạo tại các Công văn: số 732/BNN-KN ngày 25/01/2024 của Bộ Nông nghiệp và PTNT; số 692/UBND-NN ngày 25/01/2024 về việc thực hiện kết luận của Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang tại cuộc họp lần thứ 8 BCĐ quốc gia về chống khai thác IUU, trong đó tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm:
1. Thực hiện nghiêm túc, có kết quả các ý kiến chỉ đạo của Thường trực Ban Bí thư, của Thủ tướng Chính phủ (tại Quyết định số 81/QĐ-TTg, Công điện số 265/CĐ-TTg, Công điện số 1058/CĐ-TTg), ý kiến chỉ đạo của Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU và các văn bản chỉ đạo khác có liên quan; gắn trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp và lực lượng chức năng, kiên quyết xử lý trách nhiệm các tổ chức, cá nhân không hoàn thành nhiệm vụ được giao; kịp thời động viên, khen thưởng, khích lệ các tấm gương điển hình trong chống khai thác IUU.
2. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
- Tham mưu UBND tỉnh ban hành Kế hoạch thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách chống khai thác IUU đến tháng 4/2024. Yêu cầu hoàn thành trước ngày 16/02/2024.
- Tham mưu thành lập Đoàn Liên ngành (gồm các ngành liên quan và cấp huyện, xã) do đồng chí lãnh đạo UBND tỉnh làm Trưởng đoàn để kiểm tra, giám sát việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ về chống khai thác IUU trên địa bàn toàn tỉnh.
- Rà soát, thống kê số lượng tàu cá; thực hiện nghiêm túc công tác quản lý tàu cá theo quy định, cập nhật đầy đủ vào cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia. Yêu cầu các cơ sở đăng kiểm cập nhật kết quả đăng kiểm tàu cá vào cơ sở dữ liệu nghề cá
- Chỉ đạo Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư tổ chức giám sát 24/24 trong ngày hoạt động của tàu cá qua hệ thống giám sát VMS, cung cấp thông tin tàu cá vi phạm kết nối VMS (6 tiếng không báo cáo vị trí, không đưa tàu cá quay về bờ quá 10 ngày), vượt ranh giới cho phép cho Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh, UBND các huyện, thị xã xử lý.
- Chỉ đạo Chi cục Thủy sản và kiểm ngư tập huấn về nghiệp vụ kiểm tra tàu cá ra vào cảng, giám sát sản lượng bốc dỡ, phân tích dữ liệu VMS, xử lý các hành vi khai thác IUU; hướng dẫn ngư dân ghi chép nhật ký khai thác thủy sản.
- Chỉ đạo Ban quản lý Cảng cá kiểm tra tàu cá cập cảng và giám sát 100% sản lượng thủy sản qua cảng. Thu nhận nhật ký khai thác đảm bảo chất lượng, có sự kiểm tra, đối khớp với dữ liệu VMS, xử lý triệt để các trường hợp vi phạm.
- Dự toán nguồn kinh phí thực hiện Kế hoạch các nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách đến tháng 4/2024 trình Sở Tài chính thẩm định, tham mưu trình UBND tỉnh xem xét, phê duyệt.
3. Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh
- Mở đợt cao điểm thực thi pháp luật từ nay đến tháng 4/2024 tuần tra, kiểm tra, kiểm soát tàu cá xuất, nhập bến, ra vào cảng, các bến cá tự phát; kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi vi phạm khai thác IUU. Khắc phục ngay chỉ đạo của BCĐ IUU Trung ương: nếu để xảy ra các vụ việc tàu cá không đủ điều kiện vẫn ra vào cảng, xuất, nhập bến tham gia hoạt động khai thác dẫn đến vi phạm khai thác IUU thì trách nhiệm thuộc về lực lượng Biên phòng; đặc biệt kiên quyết không để tàu cá địa phương vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài. Xử lý triệt để hành vi vi phạm ngắt kết nối VMS (6 tiếng không báo cáo vị trí, không đưa tàu cá quay về bờ quá 10 ngày), vượt ranh giới cho phép trên biển, tàu cá khai thác sai vùng theo quy định.
- Chỉ đạo các Đồn, Trạm Kiểm soát Biên phòng tuyến biển tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, kiểm soát người, tàu cá trước khi xuất, nhập bến và khi hoạt động trên biển. Đảm bảo kiểm soát 100% tàu cá qua Trạm KSBP theo quy định; quản lý, giám sát chặt chẽ các tàu cá “03 không” và nhóm “nguy cơ cao”; kiểm soát 100% tàu cá các tỉnh khác hoạt động trên địa bàn quản lý; kiên quyết không cho tàu cá xuất lạch khi không đủ điều kiện theo quy định.
4. Công an tỉnh
- Chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương tăng cường nắm bắt tình hình, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có hành vi môi giới đưa tàu cá, ngư dân đi khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; môi giới, mua chuộc tàu cá, ngư dân bị nước ngoài bắt giữ về nước trái phép; hành vi sản xuất, buôn bán, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng trái phép chất nổ, xung điện, chất độc để khai thác thủy sản và các loài thủy sản cấm khai thác có nguy cơ tuyệt chủng.
- Chỉ đạo Công an các địa phương phối hợp, tham gia kiểm tra, xử lý đối những hành vi vi phạm khai thác IUU trên địa bàn (mất kết nối VMS, không cập cảng cá chỉ định…).
5. Sở Ngoại vụ
Chủ trì phối hợp với các Sở, ban, ngành chức năng và địa phương tuyên truyền phổ biến pháp luật liên quan cho ngư dân hoạt động khai thác thủy sản xa bờ, quy định xử phạt của các nước đối với các tàu cá nước ngoài vi phạm vùng biển để khai thác thủy sản trái phép.
Phối hợp với Công an tỉnh và các Sở, ban, ngành, địa phương liên quan trong việc xác minh nhân thân của các ngư dân bị nước ngoài bắt giữ, tham mưu thực hiện công tác bảo hộ sớm đưa ngư dân về nước.
6. Sở Tư pháp
Phối hợp với các cơ quan và địa phương liên quan hướng dẫn, kiểm tra việc thi hành pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản, trọng tâm là các hành vi khai thác IUU.
Phối hợp với các ngành, đơn vị, lực lượng có liên quan tổ chức tập huấn về công tác xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản, đặc biệt là khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định.
7. Sở Tài chính
Trên cơ sở tổng hợp đề xuất của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về nhiệm vụ chống khai thác IUU, tham mưu UBND tỉnh bố trí nguồn kinh phí, ưu tiên đảm bảo nguồn lực tài chính để thực hiện có hiệu quả, đúng quy định.
8. Sở Thông tin và Truyền thông
Chỉ đạo các cơ quan truyền thông trên địa bàn tỉnh tăng thời lượng, chất lượng thông tin, tuyên truyền về chống khai thác IUU; thông tin, tuyên truyền các tổ chức, cá nhân điển hình trong phòng, chống khai thác IUU trên địa bàn tỉnh Nghệ An.
9. Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã ven biển
- Khẩn trương rà soát hồ sơ, ra quyết định xử phạt dứt điểm các trường hợp đã vi phạm còn thời hạn, thời hiệu, đặc biệt tập trung xử lý các tàu cá vi phạm ngắt kết nối VMS (6 tiếng không báo cáo vị trí, không đưa tàu cá quay về bờ quá 10 ngày); hoàn thành, báo cáo kết quả về Sở Nông nghiệp và PTNT trước ngày 26/3/2024 để tổng hợp báo cáo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
- Tổ chức cuộc họp với chính quyền cấp xã, phường và ngư dân nhằm quán triệt nội dung Công văn số 732/BNN-KN ngày 25/01/2024 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nghiêm túc, có kết quả nhiệm vụ chống khai thác IUU. Giao đồng chí Bí thư, chủ tịch UBND cấp xã/phường, trưởng Công an xã/phường chịu trách nhiệm chính về tàu cá tại địa phương mình nếu để xảy ra vi phạm IUU.
- Lập danh sách cụ thể và có phương án quản lý, giám sát số lượng tàu cá “03 không”, tàu cá chưa lắp thiết bị VMS tại địa phương. Gửi danh sách về Sở Nông nghiệp và PTNT để tổng hợp.
- Chỉ đạo UBND xã, phường giám sát sản lượng thủy sản qua các cảng cá tư nhân, bến cá trên địa bàn; thu nhận Nhật ký khai thác và nộp cho Cảng cá Nghệ An để phục vụ công tác giám sát và truy xuất nguồn gốc./.
Phòng Kiểm ngư